30 Nisan 2014 Çarşamba

30 Nisan'da Tarihi Olaylar


Gelmiş ve geçmiş zamanların Takvim Yaprağı 30 Nisan'ı gösteriyor ve bugün Dünya Tarihinde neler olduğunu bize kah anlatıyor kah hatırlatıyor .....

Doğum Günleri :
1505: Francesco Primaticcio - İtalyan Ressam
1725: Jean- Jacques Caffieri - Fransız Heykeltraş
1777: Karl Friedrich Gauß - Matematikçi ve Astronom, Modern Sayılar Teorisinin Kurucusu
1857: Eugen Bleuler - İsviçreli Psikiyatrist, Şizofreni terimini icat etmiştir
1888: Antonio Sant'Elia - İtalyan Mimar
1902: Theodore William Schultz - Amerikalı Tarım Ekonomisti
1909: Juliana (Juliana Louise Emma Marie Wilhelmina) - 1948-1980 arası Hollanda Kraliçesi
1946: XVI. Carl Gustav - İsveç Kralı

Olaylar :





1789: George Washington (1732-1799), New York'da Amerika Birleşik Devletlerinin ilk Başkanı olarak görevine başlar.






1803: Fransa, Louisiana eyaletini 60 Milyon Frank karşılığında Amerika Birleşik Devletlerine satar.






1965: İsveçli fotoğrafçı Lennart Nilsson, dünyada ilk kez anne karnındaki insan embriyoların resmini çekmeyi başarır.






1993: 1989 yılında İsviçre CERN'de bir proje olarak kurulan, İnternet köprü sistemi üzerinden kullanılabilir »World Wide Web« (»WWW«), dünya çapında genel kullanıma açılır.

29 Nisan 2014 Salı

29 Nisan'da Tarihi Olaylar


Gelmiş ve geçmiş zamanların Takvim Yaprağı 29 Nisan'ı gösteriyor ve bugün Dünya Tarihinde neler olduğunu bize kah anlatıyor kah hatırlatıyor .....

Doğum Günleri :
1675: Giovanni Antonio Pellegrini - İtalyan Ressam
1783: David Cox - İngiliz Ressam
1806: Ernst Freiherr von Feuchtersleben - Avusturyalı Yazar ve Hekim
1837: Georges Ernest Boulanger - Fransız General ve Politikacı
1854: Henri Poincaré - Fransız Matematikçi
1871: William Stern - Alman Psikolog
1893: Harold Clayton Urey - Amerikalı Kimyacı, Döteryum'u keşfetti, 1934 Nobel Kimya Ödülü Sahibi 1893: Victor Gollancz - İngiliz Yazar
1899: Duke Ellington - Amerikalı Jazz Müzisyeni
1901: Hirohito - Japon İmparatoru
1907: Fred Zinnemann - Amerikalı Rejisör
1957: Michelle Pfeiffer - Amerikalı Aktris ve Yapımcı
1970: Uma Thurman - Amerikalı Aktris

Olaylar :




1707: İskoç ve İngiliz Parlamentosu "Birlik Yasası"nı (»Act of Union«) imzalalarlar böylece İskoçyayı ve İngiltereyi birleştirerek Büyük Britanya'yı kurarlar. Bu kanun 1 Mayıs 1707'de yürürlüğe girer. 1 Ocak 1801'de ise İrlanda'da bu birliğe katılır.






1980: Gerilim sinemasının ustası ve tüm zamanların en başarılı ve yenilikçi film yönetmenlerinden biri olan İngiliz Rejisör ve Yapımcı Alfred Hitchcock (1899-1980), Los Angeles'de vefat eder. Unutulmaz ve klasikleşmiş filmleri; "Rebecca" (1940), "Arka Pencere" (1954) ve "Kuşlar" (1963)'dır. 1960 yapımı "Psycho" ise, duşun altındaki ölüm sahnesi ile sinema tarihinin en ünlü ölüm sahneleri arasında yerini alır. Alfred Hitchcock, 1979 senesinde ise "Sir ünvanını almıştır.

28 Nisan'da Tarihi Olaylar



Gelmiş ve geçmiş zamanların Takvim Yaprağı 28 Nisan'ı gösteriyor ve bugün Dünya Tarihinde neler olduğunu bize kah anlatıyor kah hatırlatıyor .....

Doğum Günleri :
32: Marcus Salvius Otho - Roma İmparatoru
1442: IV.Eduard - İngiliz Kralı
1752: Goschun Matsumura - Japon Ressam
1753: Franz Karl Achard - Alman Fizikçi ve Kimyacı
1758: James Monroe - Amerikalı Politikacı
1868: Emile Bernard - Fransız Ressam ve Grafiker
1901: Hirohito - 1926-1989 arası Japon İmparatoru
1928: Yves Klein - Fransız Ressam
1937: Saddam Hussein - İraklı Politikacı ve Diktatör

Olaylar :




1789: İsyan eden denizciler tarafından bir sandalla denize bırakılan İngiliz Kaptan William Bligh (1754-1817) ve 18 adamı İngiltere'ye geri dönmeyi başarırlar. Filmi de çekilen meşhur "Bounty İsyanı"nın başlama sebebi ise kaptanın denizcilere karşı sürdürdüğü insanlık dışı tavır ve hareketleridir.





1977: RAF-Terroristlerinden Andreas Baader (1943-1977), Gudrun Ensslin (1940-1977) ve Jan-Carl Raspe (1944-1977), cinayet ve yasa dışı örgüt kurmak suçlarından her bir 3 kez olmak üzere ömür boyu hapis cezasına çarptırılırlar. 






27 Nisan 2014 Pazar

27 Nisan'da Tarihi Olaylar


Gelmiş ve geçmiş zamanların Takvim Yaprağı 27 Nisan'ı gösteriyor ve bugün Dünya Tarihinde neler olduğunu bize kah anlatıyor kah hatırlatıyor .....

Doğum Günleri :
1791: Samuel Finley Morse - Amerikalı Mucit ve Ressam
1806: Maria Christina - İspanya Kraliçesi
1820: Herbert Spencer - İngiliz Filozof
1822: Ulysses Simpson Grant - Amerikalı Politikacı
1896: Wallace Hume Carothers - Amerikalı Kimyacı
1932: Anouk Aimée - Fransız Aktris

Olaylar :





1521: Portekizli Denizci Fernão de Magalhães (Fernando de Magallanes, Magellan, 1480-1521) Filipin adalarındaki yerlilerle girilen savaş esnasında öldürülür.






1526: Türk asıllı askeri lider Semerkant'lı Babür, Delhi Sultanına karışı giriştiği savaşın galibi olarak Kuzey Hindistanın Şah'ı ilan edilir.







1882: Amerikan edebiyatının kurucuları arasında sayılan şair ve filozof Ralph Waldo Emerson (1803-1882), 27 Nisan 1882'de Amerikan Concord şehrinde vefat eder.







1956: İtalyan asıllı Amerikalı boksör ve Dünya ağır siklet şampiyonu olan Rocky Marciano (Rocco Francis Marchegiano, 1923-1969), 49 kez mağlubiyetsiz geçen spor hayatına veda eder. Rocky (kaya) lakaplı Marciano, spor tarihinin en iyi boksörleri arasında yer alır. Kendisi 31 Ağustos 1969'da bir uçak kazasında vefat eder.

26 Nisan 2014 Cumartesi

26 Nisan'da Doğanlar, Ölenler ve Önemli Olaylar


Gelmiş ve geçmiş zamanların Takvim Yaprağı 26 Nisan'ı gösteriyor ve bugün Dünya Tarihinde neler olduğunu bize kah anlatıyor kah hatırlatıyor .....

Doğum Günleri :
121: Marc Aurel (Marcus Aurelius Antonius) - Roma İmparatoru
1573: Maria von Medici - Fransa Kraliçesi
1798: Eugène Ferdinand Victor Delacroix - Fransız Ressam
1879: Sir Owen Williams Richardson - İngiliz Fizikçi
1889: Ludwig Wittgenstein - Avusturyalı Filozof, Analitik Felsefenin Kurucusu
1898: Vincente Aleixandre - İspanyol Yazar
1914: Bernard Malamud - Amerikalı Yazar
1916: Morris West - Avustralyalı Yazar
1932: Michael Smith - Kanadalı Bio Kimyacı
1933: Arnold Allen "Arno" Penzias - Amerikalı Fizikçi

Olaylar :




1937: Alman Lejyon uçakları "Condor"lar, Bask şehri Guernica'yı bombalarlar. Bu üç saatlik taarruz sonucunda 1.600'den fazla insan can verir.







1986: "Nükleer Enerjinin Huzurlu Kullanımında" ki dünya tarihinin en ağır kazasında Çernobil'de bir patlama meydana gelir. Yetkililer tarafından 32 ölü rapor edilirken bu sayının Uluslararası Nükleer Enerji kurulu tarafından 56 kişi olarak geçer.

25 Nisan 2014 Cuma

25 Nisan'da Tarihi Olaylar


Gelmiş ve geçmiş zamanların Takvim Yaprağı 25 Nisan'ı gösteriyor ve bugün Dünya Tarihinde neler olduğunu bize kah anlatıyor kah hatırlatıyor .....

Doğum Günleri :
1214: IX. Ludwig - 1226-1270 arası Fransa Kralı
1284: II.Eduard - İngiltere Kralı
1599: Oliver Cromwell - İngiliz Politikacı
1677: Guillaume Coustou - Fransız Heykeltraş
1874: Guglielmo Marconi (Guglielmo Marchese Marconi) - İtalyan Fizikçi, Kablosuz Telgrafın Kurucusu ve 1909 Nobel Ödülü Sahibi
1900: Wolfgang Pauli - Avusturya asıllı Amerikalı Nükleer Fizikçi, 1945 Nobel Kimya Ödülü Sahibi
1914: Claude Mauriac - Fransız Yazar
1918: Ella Fitzgerald - Amerikalı Jazz Şarkıcısı
1940: Al Pacino - Amerikalı Aktör

Olaylar :




1792: Fransa'da ilk kez Giyotinle bir idam gerçekleşir. İlk idam mahkumu ise Pelletier adlı bir suçludur. Giyotin, , idam mahkumlarının acısız ve hızlı bir şekilde ölümlerini sağlamak amacı ile Hekim Joseph-Ignace Guillotin (1738-1814) tarafında geliştirilmiştir.






1938: Macar mucit László József Bíró (1899-1985), kendisi tarafından icat edilen Tükenmez Kalemin patentini alır. İlk modelleri ise kısa bir süre "Go-Pen" adı altında piyasaya çıkar.

24 Nisan 2014 Perşembe

24 Nisan'da Tarihi Olaylar


Gelmiş ve geçmiş zamanların Takvim Yaprağı 24 Nisan'ı gösteriyor ve bugün Dünya Tarihinde neler olduğunu bize kah anlatıyor kah hatırlatıyor .....

Doğum Günleri :
1660: Cornelius Dusart - Hollandalı Ressam
1873: André Bauchant - Fransız Ressam
1900: Elizabeth Goudge - İngiliz Yazar
1904: Willem de Kooning - Amerikalı Ressam
1905: Robert Penn Warren - Amerikalı Yazar
1931: Bridget Riley - İngiliz Ressam
1934: Shirley MacLaine - Amerikalı Aktris
1942: Barbra Streisand - Amerikalı Şarkıcı, Aktris, Rejisör ve Yapımcı
1952: Jean Paul Gaultier - Fransız Moda Tasarımcısı

Olaylar :




1731: İngiliz Gazeteci, gizli ajan ve roman yazarı Daniel Defoe (asıl adı Daniel Foe, 1660-1731) Londra'da vefat eder. 1701 senesinde ki hiciv şiiri olan "The Trueborn Englishman" ile şöhreti yakalayan Defoe'nun eserleri yaklaşık 550 yayınlanmış kitap, broşür ve dergi'yi kapsar. Bugün ki şöhretini ise özellikle bir macera romanı olan "Robinson Crusoe" ile sağlamıştır.


23 Nisan 2014 Çarşamba

23 Nisan'da Tarihi Olaylar


Gelmiş ve geçmiş zamanların Takvim Yaprağı 23 Nisan'ı gösteriyor ve bugün Dünya Tarihinde neler olduğunu bize kah anlatıyor kah hatırlatıyor .....

Doğum Günleri :
1484: Julius Cäsar Scaliger - İtalyan asıllı Fransız Filolog
1564: William Shakespeare - İngiliz Şair ve Dünya Edebiyatının En Büyük Oyun Yazarı
1775: Joseph Mallord William Turner - İngiliz Ressam
1857: Ruggero Leoncavallo - İtalyan Bestekar
1858: Max Planck - Alman Fizikçi, "'Kuantum Teorisi", 1918 Nobel Ödülü Sahibi
1897: Lester Bowles Pearson - Kanadalı Politikacı
1897: Lucius Du Bignon Clay - Amerikalı General
1899: Vladimir Nabokov - Amerikalı Yazar
1902: Halldór Kiljan Laxness - İzlandalı Yazar
1928: Shirley Temple - Amerikalı Aktris
1936: Roy Orbison - Amerikalı Şarkıcı, Söz Yazarı ve Bestekar

Olaylar :




1616: Dünya edebiyatının en önemli yazarı William Shakespeare (1564-1616) vefat eder. Onun ölümsüz eserleri arasında Dramlar (VI.Heinrich 1590-91; III.Richard III. 1592), Komedyalar (Hırçın Kız 1593; Bir Yaz Gecesi Rüyası 1595; Venedik Taciri 1597) ve Trajediler (Julius Cäsar 1599; Hamlet 1600; Othello 1604; Macbeth 1606; Kral Lear, 1605-06) en tanınmış olanlarıdır. Romantik Trajedisi Romeo ve Juliyet (1595) ise dünya edebiyatının unutulmaz ve eşsiz bir başyapıtıdır.






1616: İspanyol yazar Miguel de Cervantes Saavedra (1547-1616) Madrid'de vefat eder. Cervantes, bir elini kaybettiği 7 Ekim 1571 tarihli İnebahtı deniz savaşında da yer almıştır. En önemli eseri "Don Kişot" ise ilk kez 11 Ekim 1605'de yayınlanmıştır.

22 Nisan 2014 Salı

22 Nisan'da Tarihi Olaylar


Gelmiş ve geçmiş zamanların Takvim Yaprağı 22 Nisan'ı gösteriyor ve bugün Dünya Tarihinde neler olduğunu bize kah anlatıyor kah hatırlatıyor .....

Doğum Günleri :
1451: I.Isabella - 1474-1504 arası Kastilya ve Leon Kraliçesi , 1479-1504 arası İspanya Kraliçesi
1658: Giuseppe Torelli - İtalyan Bestekar ve Kemancı
1707: Henry Fielding - İngiliz Yazar
1766: Barones Anne Louise Germaine de Staël-Holstein - Fransız Yazar
1840: Odilon Redon - Fransız Ressam ve Grafiker
1853: Alphonse Bertillon - Fransız Antropolog ve Kriminolojist
1854: Henri La Fontaine - Belçikalı Avukat ve Nobel Barış Ödülü Sahibi
1870: Wladimir Iljitsch Lenin - Rus Devrimci Lider, Politikacı ve Yazar
1874: Ellen Glasgow - Amerikalı Yazar
1904: Julius Robert Oppenheimer - Amerikalı Fizikçi
1914: Jan de Hartog - Hollandalı Yazar
1919: Donald J. Cram - Amerikalı Kimyacı
1926: James Frazer Stirling - İskoçyalı Mimar
1937: Jack Nicholson - Amerikalı Aktör
1949: Meryl Streep - Amerikalı Aktris

Olaylar :



1566: Kral II.Heinrich'in akıllı ve devlet işlerinde etkili metresi Diana von Poitiers (Diane de Poitiers, 1499-1566), Paris'de vefat eder.





1928: Şiddetli bir deprem sebebiyle Atina'nın 78 km batısındaki Yeni Korint şehri neredeyse tamamen yerle bir olur. Yaklaşık 10.000 insan evsiz kalır. İlk sarsıntıların ardından bir çok insan evlerinden dışarıya kaçtıklarından dolayı kurbanların sayısı düşüktür. Eski Korint şehri 1858 senesinde yine bir deprem sebebiyle yerle bir olmuş ve Yeni Korint şehride eski şehrin 6 km kuzeyinde tekrar inşa edilmişti.





1966: Amerikanın Teksas eyaletinin Houston şehrinde, Amerikalı damar cerrahı Michael E. deBakey tarafından ilk kez bir yapay kalp implantasyonu (sol ventrikül) yapılır. 

21 Nisan 2014 Pazartesi

21 Nisan'da Tarihi Olaylar


Gelmiş ve geçmiş zamanların Takvim Yaprağı 21 Nisan'ı gösteriyor ve bugün Dünya Tarihinde neler olduğunu bize kah anlatıyor kah hatırlatıyor .....

Doğum Günleri :
1555: Lodovico Carracci - İtalyan Ressam
1774: Jean Baptiste Biot - Fransız Fizikçi
1808: Johann Hinrich Wichern - Alman Teolog
1816: Charlotte Brontë - İngiliz Yazar, "Jane Eyre"
1915: Anthony Quinn - (Anthony Rudolph Oaxaca Quinn), - Meksika asıllı Amerikalı Aktör
1879: Raden Adjeng Kartini - Endonezyalı Kadın Hakları Aktivisti ve Ulusal Kahraman
1882: Percy Williams Bridgman - Amerikalı Fizikçi
1889: Paul Karrer - İsviçreli Kimyacı
1896: Henry de Montherlant - Fransız Yazar
1926: II.Elisabeth - İngiliz Kraliçesi
1947: Iggy Pop - Amerikalı Rock Şarkıcısı

Olaylar :




1142: Öğrencisi Héloise (1095-1164) ile girdiği bir aşk ilişkisi yüzünden amcası Fulbert'in emri ile hadım edilen Fransız Teolog, Filozof ve Müzisyen Peter Abaelard (Pierre Abélard, 1079-1142) St. Marcel Manastırında vefat eder.






1509: 22 Ağustos 1485'den beri hüküm süren Tudor Hanedanı'nın kurucusu VII.Heinrich Tudor (Harri Tewdwr/Tudur, 1457-1509), vefat eder. Yerine oğlu VIII.Heinrich Tudor (1491-1547) geçer.

20 Nisan 2014 Pazar

20 Nisan'da Tarihi Olaylar


Gelmiş ve geçmiş zamanların Takvim Yaprağı 20 Nisan'ı gösteriyor ve bugün Dünya Tarihinde neler olduğunu bize kah anlatıyor kah hatırlatıyor .....

Doğum Günleri :
1492: Pietro Aretino -İtalyan Yazar
1786: Marc Seguin - Fransız Mühendis
1808: III.Napoléon Bonaparte - Fransa İmparatoru
1868: Charles Maurras - Fransız Yazar
1893: Harold Clayton Lloyd - Amerikalı Aktör ve Yapımcı
1893: Joan Miró - İspanyol Ressam
1927: Karl Alexander "Alex" Müller - İsviçreli Fizikçi
1941: Ryan O'Neal - Amerikalı Aktör
1949: Jessica Lange - Amerikalı Aktris

Olaylar :




1611: William Shakespeare tarafından yazılan "Macbeth" adlı Dram, ilk kez Londra'da sahnelenir.






1828: Fransız Afrika Kaşifi René Caillié (1799-1838), İskoç Alexander Gordon Laing (1793-1826)'den sonra ikinci Avrupalı olarak efsanevi ticaret merkezi olan Sahra'nın güney kenarında ki Timbuktue kentine ulaşır.

19 Nisan 2014 Cumartesi

19 Nisan'da Tarihi Olaylar


Gelmiş ve geçmiş zamanların Takvim Yaprağı 19 Nisan'ı gösteriyor ve bugün Dünya Tarihinde neler olduğunu bize kah anlatıyor kah hatırlatıyor .....

Doğum Günleri :
1752: Friederike Brion - Goethe'nin Gençlik Aşkı
1759: Amos Whittemore - Amerikalı Mucit
1793: I.Ferdinand - Avusturya-Macaristan İmparatoru
1801: Gustav Theodor Fechner - Alman Naturalist ve Filozof, Psikofiziğin Kurucusu
1832: Don José Echegaray y Eizaguirre - İspanyol Yazar
1882: Margery Corbett Ashby - İngiliz Kadın Hakları Savunucusu
1883: Getulio Vargas - Brezilyalı Politikacı
1896: Niklaus Stöcklin - İsviçreli Grafiker ve Ressam
1912: Glenn Theodore Seaborg - Amerikalı Kimyacı
1928: Alexis Korner - İngiliz Blues ve Jazz Müzisyeni
1932: Fernando Botero - Kolumbiyalı Ressam ve Heykeltraş
1934: Jayne Mansfield - Amerikalı Aktris
1944: James J. Heckman - Amerikalı Ekonometreci

Olaylar :




1560: Martin Luther'in en yakın işbirlikçisi Alman Teolog ve Humanist Philipp Melanchthon (Philipp Schwarzerdt, »Praeceptor Germaniae«, 1497-1560), vefat eder.






1689: Eski İsveç Kraliçesi Christina (Christine, 1626-1689), Roma'da vefat eder. II. Adolf Gustav'ın (1594-1632) kızı olan Kraliçe Christina, 1654 senesinde kuzeni olan Karl Gustav von Pfalz-Zweibrücken (Karl X. Gustav, 1622-1660) için tahtından vazgeçmiş ve 1655 senesinden itibaren Roma'da yaşamaya başlamıştı. 






1882: İngiliz Doğa Bilimcisi ve modern evrim teorisinin kurucusu Charles Robert Darwin (1809-1882), Downe House'da (bugün ki Londra-Bromley) vefat eder.






1906: Fransız Fizikçi ve Nobel Ödülü sahibi Pierre Curie (1859-1906), kafasının bir faytonun arka tekerleğinin altında kalması sonucunda trajik bir trafik kazasında vefat eder.






1956: Monaco Prensi III.Rainier (1923-2005), St.-Charles-Kathedralinde Amerikalı Aktris Grace Kelly (1929-1982) ile evlenir.

18 Nisan 2014 Cuma

18 Nisan'da Tarihi Olaylar


Gelmiş ve geçmiş zamanların Takvim Yaprağı 18 Nisan'ı gösteriyor ve bugün Dünya Tarihinde neler olduğunu bize kah anlatıyor kah hatırlatıyor .....

Doğum Günleri :
1604: Giacomo Carissimi - İtalyan Bestekar
1819: Franz von Suppé - Avusturyalı Bestekar
1849: Adolf Slaby - Alman Mucit
1892: Boleslaw Bierut - Polonyalı Politikacı
1905: George Herbert Hitchings - Amerikalı Farmakolog
1907: Miklos Rozsa - Macar kökenli Amerikalı Film Müziği Bestekarı "Bağdat Hırsızı" (1940), "Ben Hur (1959)
1939: Marcia Haydée - Brezilyalı Dansçı
1940: Joseph Leonard Goldstein - Amerikalı Hekim ve Genetikçi

Olaylar :



1906: Şiddetli bir deprem ve bunu izleyen yangınlar sebebiyle San Francisco şehrinin büyük bir bölümü yok olur. Bu "Yüzyılın Depremi"nde 3.000 kişi anında ve 3.000 kişi ise aldıkları yaralar sebebiyle can vermiştir. 







1955: Alman Fizikçi Albert Einstein (1879-1955, 76 yaşında iken Amerikanın New Jersey eyaletinin Princetown şehrinde vefat eder.

17 Nisan 2014 Perşembe

17 Nisan'da Tarihi Olaylar


Gelmiş ve geçmiş zamanların Takvim Yaprağı 17 Nisan'ı gösteriyor ve bugün Dünya Tarihinde neler olduğunu bize kah anlatıyor kah hatırlatıyor .....

Doğum Günleri :
1649: Johann Meinrad Guggenbichler - Avusturyalı Helykeltraş
1837: John Pierpont Morgan - Amerikalı Girişimci ve Banker
1885: Karen (Tania) Blixen - Danimarkalı Yazar
1897: Thornton Wilder - Amerikalı Yazar
1918: William Holden - Amerikalı Aktör
1931: Bill Ramsey - Amerikalı Şarkıcı
1946: Georges Jean Franz Köhler - Alman Hekim

Olaylar :



1961: Amerikan gizli servisi CIA tarafından desteklenen Kübalı sürgünler, Fidel Castro'yu devirmek için Küba Domuzlar körfezine çıkarlar. Eski Küba Başbakanı José Miró Cardona önderliğinde hazırlanan bu girişim 10 gün sürer ve başarısızlıkla sonuçlanır.





1971: Tajuddin Ahmed yönetiminde kurulan geçici hükümet Doğu Pakistan'da yeni Bangladeş Cumhuriyetini ilan eder.






1975: "Kızıl Khmer"ların gücü ele geçirmesi ile Kamboçya'da milyonlarca insanın hayatına mal olacak bir terör saltanatı başlar.